بررسی رنگ خاک با استفاده از داده های سنجش از دور و مدل های فضایی رنگ (مطالعه موردی: استان های گلستان و قم)

یکی از کاربردی ترین ویژگی های فیزیکی مورد استفاده در مطالعه خاک، رنگ آن می باشد. نقش رنگ در شناسایی خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک و فرآیندهایی که در آن اتفاق می افتند، ضرورت اندازه گیری آن را روشن می سازد. تحقیق حاضر با هدف تعیین رنگ خاک با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدل های فضایی رنگ انجام شده است. نقاط نمونه برداری در مناطق مطالعاتی گلستان و قم، با استفاده از لایه های اطلاعاتی شامل نقش? سری خاک، تصاویر رنگی کاذب، تصاویر کلاس بندی شد? اولین مولفه اصلی و نقش? کاربری اراضی، پس از بازدید صحرایی، تعیین شد. در 80 نقطه رنگ نمونه های خاک در عمق 0 تا 5 سانتیمتری خوانده شد و اقدام به نمونه برداری از عمق 0 تا 5 سانتیمتر گردید. در آزمایشگاه مقدار کربن آلی نمونه ها به روش سوزاندن تر تعیین شد و در نهایت 2 دسته آنالیز آماری بر روی داده ها صورت گرفت. در دسته اول برای بررسی میزان کارایی تصاویر ماهواره ای در تعیین رنگ خاک همبستگی بین سه مولفه مانسل در حالت خشک و تر با اعداد رقومی حاصل از تصاویر رنگی کاذب ، تجزیه مولفه های اصلی و مقادیر انعکاس محاسبه شد. در مقایسه بین دو منطقه مطالعاتی، مقادیر ضرایب همبستگی بدست آمده با استفاده از روش های اعداد رقومی و تجزیه مولفه های اصلی اختلاف قابل توجهی را نشان می دهند و در ناحیه قم مقادیر همبستگی ها بالاترند ولی روند تغییرات ضرایب همبستگی در هر دو یکسان است. در حالی که میزان اختلافات بین ضرایب همبستگی حاصل از کاربرد مقادیر انعکاس در دو منطقه کم می باشد. نیز در بین سه روش یاد شده، کاراترین روش، استفاده از مقادیر انعکاس باند 3 بوده است. در برآورد سه مولفه مانسل در حالت خشک با استفاده از مقدار انعکاس در باند سوم تصاویر etm+ و irs در هر دو منطقه مطالعاتی، بالاترین دقت مربوط به والیو است. در گروه دوم آنالیزها که جهت تعیین کاراترین مدل های رنگ انجام شد، در مرحله اول روابط همبستگی بین مولفه های مدل های فضایی رنگ با مقادیر انعکاس بررسی شد و مشخص شد که مدل رنگ cie xyz بهترین مدل جهت تعیین رنگ در هر دو منطقه می باشد. در مرحله دوم، روابط همبستگی بین مولفه های مدل های فضایی رنگ با مقادیر کربن آلی خاک بررسی شد. این نوع تجزیه نیز مدل رنگ cie xyz را به عنوان مناسب ترین مدل جهت تعیین رنگ خاک در هر دو منطقه معرفی می نماید. گرچه کارایی آن در منطقه مطالعاتی گلستان نسبت به منطقه قم بیشتر است.